Het varken is de koning van de kringloop. Van afval uit humane voedingsindustrie maakt het varken gezonde, duurzame en lekkere worst.
Eigezwijnse worst
Bergen voorgebakken friet en broodkruimels liggen op het erf in de voorraadsilo´s. De varkens van Erik Geene en Wilbert Egelmeers groeien goed van de reststromen uit de voedingsindustrie. De Eigezwijnse worst die de ondernemers hiervan laten maken, is duurzaam, veilig en gezond en heeft een zeer lage footprint. Goeie worst: het positieve antwoord op het klimaatvraagstuk. De verkoop is de volgende uitdaging.
Een worst ontwikkelen met de laagste CO₂-footprint. Dat is Erik Geene en Wilbert Egelmeers samen met drie collega’s gelukt. De naam: Eigezwijns doet hen goed recht. De volgende uitdaging: het op de markt brengen met de ratrace van de supermarkten die gaan voor de grootste marge of afzet via boerderijwinkels of eigentijdse platforms?
“Lekkere worst. Dat zijn reacties die we vaak horen op proeverijen en afnemers van de Support Your Locals-boxen”, zegt Geene, varkenshouder in Landhorst. De ondernemers ervaarden afgelopen jaar dat proeverijen zeker nodig zijn om afzet van de worst te creëren. “De proeverijen in supermarkten waren gepland maar corona gooide roet in het eten. Dat moeten we weer op gaan pakken”, zegt Egelmeers, varkenshouder uit Wanroij.
Koning van de kringloop
Een spotje met de boodschap “eet minder vlees” zette hem in 2017 aan het denken. “Waarom minder vlees eten? Het varken is de koning van de kringloop en zorgt voor afvalverwerking van de humane voedingsindustrie”, zegt Wilbert Egelmeers. Samen met vier varkenshouders uit zijn management studieclub, een groep met tien varkenshouders die zowel technische als financiële resultaten met elkaar delen, ging hij aan de slag.
In het Land van Cuijk zijn veel varkensbedrijven die al begin jaren tachtig van de vorige eeuw startten met het voeren van bijproducten uit de humane voeding. Dat heeft geleid tot grote varkensbedrijven die gezond vlees voor een relatief lage kostprijs maken. Deze varkenshouders zijn dagelijks bezig met handel en verwerking van restproducten, de techniek van de voerinstallaties en optimaliseren van het rantsoen naast het managen van hun varkens zodat ze in goede gezondheid het slachtgewicht bereiken.
Gebruik van reststromen
“Consumenten willen elke dag vers brood en rechte friet. Wij voeren al jaren restproducten aan de varkens om de kostprijs te verlagen en hebben 90 procent minder krachtvoer nodig. Een gunstig effect op het milieu is later een bijkomend argument geworden. Dat wilden we onderzoeken”, zegt Geene. De varkenshouders schakelden samen met ZLTO Blonk Consultants in. De indruk van de varkenshouders klopte: door het gebruik van grote hoeveelheden reststromen is de CO₂-footprint de helft van het gangbare varkensvlees.
Egelmeers: “Dat was ons beginpunt. En ook de uitdaging: waarom minder vlees eten als het lekker is en minder milieubelastend dan veel vegetarische producten? De volgende stap was: hoe kunnen we de milieubelasting nog verder omlaag brengen?” Met studenten en onderzoekers ontwikkelden ze een worst met kidneybonen en oesterzwamvoetjes. “Die kwamen als lekkerste uit het onderzoek, caloriearmer én met een lagere milieubelasting”, legt Geene uit. Zijn akkerbouwbedrijf teelt de kidneybonen. Een slager in Nederweert slacht de varkens en maakt de producten. Het afgelopen jaar is het Eigezwijns assortiment uitgebreid met worstenbroodje, hamburger en droge worst. Ook is de verpakking, een doosje is de duurste verpakking, aangepast.
Afzet
Het product is er; nu de afzet nog. Supermarkten willen het Beter Leven-keurmerk. De verwerker moet dat ook hebben. Eigezwijns heeft een relatief kleine stroom waarmee dat logistiek moeilijk is te realiseren. Het is de kunst om het hele varkens te verwaarden en daarbij geldt de wet van de aantallen. In supermarkten gaat het ook om schapruimte en omzet.
“Wij zijn varkenshouders en ondernemers. Het Eigezwijns project doen we erbij. We hebben al ontzettend veel geleerd en veel plezier gehad. Wij vertellen graag het verhaal achter onze varkens. Daarom zijn we ook allebei vanaf de start aangesloten bij Land van Cuijk Boert Bewust. Als we als boeren samen ons verhaal vertellen, heeft dat veel meer effect”, zegt Egelmeers. Een van de vijf Eigezwijns varkensboeren is in Veghel ‘Oijnk! Alles van het varken-winkeltje’ gestart, waar naast de goeie worst en lekkernijen, vijfhonderd andere verrassende producten van het varken te koop zijn. De discussie gaat nu over de afzet. “Moeten we iemand aannemen die dat voor ons oppakt? Welke platform of coöperatie kan ons vlees verkopen? Dat zijn onze volgende uitdagingen. Tips en ideeën zijn welkom”, besluit Erik Geene.
‘Waarom minder vlees eten als het zo lekker en duurzaam is?’
