Verduurzaming van bestaand vastgoed als succesverhaal

Jorn van Bommel is projectleider Service en Onderhoud bij van der Horst aannemers. Bij verduurzaming zijn aanpassingen aan het ‘gebouw als schil’ van wezenlijk belang, is de overtuiging van het bouw­bedrijf. De technische installatie komt in principe pas daarná. “Wij tonen de opdrachtgever aan dat dienstbaar zijn aan het milieu één ding is, maar dat zo’n investering vervolgens rendabel dient te zijn. Je kunt je euro maar één keer uitgeven, geef ‘m dan uit dáár waar ‘ie het meest rendeert. Die rekensommen moeten gemaakt worden. Wij kunnen dat.”

Respect voor generaties ná ons

Bedrijven willen besparen op energie­lasten. Maar de dieperliggende gedachte is natuurlijk dat zij (energie)zuiniger willen werken, met respect voor de generaties die na ons komen. Dat bereik je allereerst door je gebouw te isoleren en slim energie te gebruiken, vindt men bij van der Horst aannemers. Dat kan al heel eenvoudig, zoals met bewegingsmelders. De overheid streeft dat al langer na, het bedrijfsleven volgt inmiddels. Jorn van Bommel: “Er moet een evenwicht komen tussen het bouwkundige deel en het installatiedeel. Is de schil goed geïsoleerd, dan zal de warmtevraag bovendien veel stabieler worden; verschillen tussen warm en kou worden immers kleiner. Dat betekent dat men met een (fors) kleinere installatie uit de voeten kan omdat er minder of geen piekbelastingen meer zijn. Ook die voortdurende bijstellingen kunnen wij in onze berekeningen meenemen, werk dat doorgaans louter aan installateurs besteed is.”

In Den Bosch heeft van der Horst aan­nemers, in een samenwerkingverband met meerdere bouwers en installateurs, zo’n honderd panden verduurzaamd. Na Den Bosch volgt nu de gemeente Tilburg als opdrachtgever voor het verduurzamen van haar gebouwenportefeuille. “In dit traject zetten we onze kennis en ervaring in die wij onder meer in Den Bosch hebben opgedaan. Het driejarige raamcontract gaat 1 januari 2022 in. In totaal zijn er in het bouwteam drie bouwbedrijven en drie installateurs geselecteerd.

Jorn van Bommel: “Samen gaan we kijken hoe er zoveel mogelijk CO₂-besparing uit het project gehaald kan worden. Traditiegetrouw zetten wij sterk in op de aanpak van de schil van het gebouw: wat kun je allereerst met het pand zélf doen? De gemeente Tilburg wilde bij de indiening uitleg terugzien op drie criteria. Allereerst hoe wij denken tot de meeste CO₂-besparing per geïnvesteerde euro te komen, hoe we ervoor zorgen dat de berekende besparing behaald wordt en, als derde, hoe we overlast voorkomen voor gebruikers en/of omwonenden bij gebouwen die tijdens de verduurzaming in gebruik blijven.”

‘Trias energetica’ en circulair bouwen

“Bij het eerste criterium hebben we ingezet op de ‘trias energetica’, die bestaat uit drie logische, opeenvolgende stappen. Allereerst door het beperken van de energievraag door bouwkundige (isolatie)maatregelen toe te passen. Verder door zoveel mogelijk duurzaam opgewekte energie te gebruiken. En tot slot: worden er nog eindige (fossiele) bronnen gebruikt, dan doe je dat zo schoon en efficiënt mogelijk.”

“We hebben hier behoorlijke nadruk gelegd op circulair bouwen. Dat was niet echt in de uitvraag van de gemeente opgenomen, maar als je écht duurzaam wilt bouwen, dan is hergebruik van materialen een inspirerend streven. Wat voor anderen afvalstoffen zijn, worden voor ons materialen die we zoveel mogelijk terugbrengen naar hun zuivere oorspronkelijke grondstof om vervolgens opnieuw in te zetten.”

Het tweede criterium bereiken we onder meer door een juiste nulmeting, goede overdracht van taken, kwaliteitscontroles en – bij oplevering – door gebruikers inzicht te geven in hun processen. Na de uitvoering doen we een nieuwe nulmeting, sparren we ook met de gebruikers naar een juist gebruik van het gebouw en kunnen we ze inzicht geven in hun eigen verbruik. Met het derde en laatste criterium hebben we in de voorbije jaren veel ervaring in opgedaan, onder meer door projecten in klinieken, farmaceutische industrie en sportcentra.”