We willen allemaal een comfortabele werkplek. Tegelijkertijd dwingt de realiteit van de energietransitie ons meer dan ooit tevoren tot energiebesparing. Maar waar moet je beginnen met comfortverbeteringen en verduurzaming van je gebouw en installaties? De gebruiker wil vaak nóg meer comfort, de eigenaar wil juist de kosten drukken. Een comfortabel binnenklimaat tegen zo laag mogelijke energiekosten lijkt een tegenstrijdigheid, maar Ommnia Systems maakt het mogelijk. En dat tegen het licht van de naderende GACS-verplichting. Die maakt de noodzaak om slimmer met energie om te gaan urgenter dan ooit.
Op 1 januari 2026 gaat de wettelijke verplichting Gebouwautomatisering- en Controlesystemen (GACS) in. Gebouwen met een verwarming- of koelinstallatie vanaf 290 kW nominaal vermogen moeten vanaf 2026 beschikken over een GACS dat voldoet aan deze eisen. Vooropgesteld: het gaat hier vooralsnog om grootverbruikers, bedrijven die veel verwarming en/of koeling gebruiken. Deze GACS sorteert voor op de (Europese) CSRD, de verplichte duurzaamheidsrapportage, die volledig zal zijn ingevoerd per 2030, maar waardoor al sinds vorig jaar steeds meer bedrijven verplicht worden om te rapporteren over de impact van hun activiteiten op mens, milieu en maatschappij. De CSRD moet zorgen voor transparantie en standaardisering. Bedrijven zijn met elkaar te vergelijken op de meest relevante niet-financiële onderdelen.
“Allereerst: het blijft lastig zichtbaar te maken wat wij precies doen”, beseft Mark Janssen, algemeen directeur van Ommnia Systems. “Energieverbruik is eigenlijk ongrijpbaar, totdat de rekening in de bus valt en je af moet tikken. Dan wordt het ineens ‘voelbaar’. Een ondernemer of gebouweigenaar weet ook niet altijd dat hij of zij überhaupt een probleem heeft in het energieverbruik en/of daar winst kan behalen. Wij maken dat energieverbruik inzichtelijk en op basis daarvan komen wij met aanbevelingen.”
“Het draait om monitoring via diverse modules, die we zelf bouwen. De eerste is inzicht: wat gebeurt er, hoe ziet jouw energie en comfort ‘eruit’? De tweede stap is aantonen waar het fout gaat of beter kan. De derde stap is de alarmeringmodule. Want als ik weet waar het fout gaat, dan kan ik dat immers ook melden. Van al die alarmmeldingen zijn vooraf de prioriteiten gedefinieerd. Daarop volgt een alarmafhandelingssysteem, dat in feite een voorloper is op een ticketsysteem. Het verzamelt alle storingen en prioriteert dan meteen de alarmen. De vierde en laatste module behelst: als ik weet waar het fout gaat, hoe los ik het dan op? Moet ik aan mijn installatie sleutelen? Moet ik iets blokkeren? Meer zonnepanelen leggen? Batterij(en) plaatsen? Met deze adviezen voor een oplossing, kan een ondernemer richting de installateur.”
De modules samen vormen een volwaardig energiemanagementsysteem. Algemeen directeur Michel Rouwens, samen met Mark Janssen medeoprichter van Ommnia, verklaart het nader: “Dat is wat anders dan een energiemonitoringsysteem. Want de app van je energiebedrijf op jouw telefoon – dat is geen energiemanagementsysteem. Het presenteert alleen maar data en voor de rest moet je het zelf doen. Je kunt alleen maar zien hoe iets gelopen is. Er staat niet of het goed of fout is gegaan, die conclusie moet je zelf trekken. Er zit ook geen voorspelling in. En evenmin hoe je zou moeten sturen. Dat complete verhaal kan Ommnia Systems wél aanbieden, eventueel in een koppeling met een (bestaand) gebouwbeheersysteem.”
De modules zullen tijdig klaar zijn, stelt Mark Janssen. Want bedrijven moeten per 1 januari 2026 gaan meten om vervolgens aan te kunnen tonen dat er maatregelen zijn getroffen om te verduurzamen. En daarvoor is een nulmeting nodig. “De noodzaak van ‘ga sowieso alvast meten’ moet nog binnenkomen bij bedrijven. Je hebt natuurlijk al de Energiebesparingsplicht, sinds 2023, al wordt daar niet op gehandhaafd. De GACS en CSRD gaan daar nu bijkomen, dus de noodzaak is er absoluut.”
“Laat ik het anders stellen: willen we de netcongestie oplossen, dan moeten we nu echt in actie komen om slimmer met energie om te gaan. Wat is de beste oplossing voor mijn pand? Daar gaan wij mee helpen.”
Ommnia Systems was onlangs een van de deelnemers aan de Land van Cuijk Maasduinen On Stage Doe-dagen. Vmbo-leerlingen van het Merletcollege, de Mezzo Scholen Elzendaal en Metameer en het Pro College Boxmeer konden er een dagdeel meelopen en snuffelen aan het werk van ict-engineer of -programmeur.
“Om duurzame gebouwen te realiseren is slimme en veilige software nodig”, aldus Mark Janssen. “Het vakgebied meet- en regeltechniek is heel breed en wordt aangevuld met AI-toepassingen om voorspellend gedrag in te zetten. Zo willen we een lager energieniveau en tegelijk een betere prestatie van processen krijgen. In de praktijk betekent dat: veel data verwerken tot duidelijke websites/apps, het maken van rapportages en het optimaliseren van processen voor bijvoorbeeld koeling, verwarming en ventilatie. De On-Stage Doe-dagen zijn een prachtig initiatief voor onze noodzakelijke toekomstige aanwas van nieuw personeel.”