Duurzame bedrijventerreinen zijn een belangrijke voorwaarde voor een toekomstbestendige economie en een goed en gezond woon- en vestigingsklimaat. Daarnaast kan verduurzaming van bedrijventerreinen een wezenlijke bijdrage leveren aan onder andere de energietransitie, circulariteit, klimaatadaptatie en stikstofreductie. De gemeente Land van Cuijk zet zich in om de energietransitie op de bedrijventerreinen te versnellen, circulair ondernemen te stimuleren en de terreinen klimaatbestendig in te richten.
Die ambitie werd in november 2022 uitgesproken met de ondertekening van een Green Deal, die overigens het Land van Cuijk overstijgt. Ondernemers in de gemeenten Bergen, Gennep en Land van Cuijk willen de verduurzaming op de bedrijventerreinen in de drie gemeenten verder aanjagen. Daartoe ondertekenden drie wethouders, platform AgriFood Tech en de Industriële Kring Land van Cuijk en Noord-Limburg gezamenlijk Green Deal.
Volgens de wethouders Antoinette Maas (Duurzaamheid, Natuur & Milieu en Mobiliteit) en Maarten Jilisen (Financiën & Economie) is duurzaamheid verweven in elk beleidsterrein, zo ook economie. Om de verduurzaming op bedrijventerreinen te versnellen zetten we met de Green Deal in op een viertal actielijnen: 1. Energiebesparing en duurzame opwek, 2. Energiehub’s, 3. Klimaatadaptatie, vergroening en vitaal bedrijventerrein, en 4. Circulariteit.
“Bedrijventerreinen zijn over het algemeen versteend. Op zich begrijpelijk, want je wilt elke meter benutten, als bedrijfs- of parkeerruimte”, aldus wethouder Maas. “Maar daardoor zijn bedrijventerreinen vaak hitte-eilanden, vaak wel acht tot tien graden warmer dan hun omgeving. Door integraal en gebiedsgericht (samen) te werken kunnen slimme oplossingen bedacht worden die impact hebben op meerdere thema’s.”
Zo vangen groene daken niet alleen water op, ze koelen ook de omgeving en maken daarmee zonnepanelen efficiënter. En door lokaal (rest)materiaal te hergebruiken wordt energie bespaard en CO₂- en stikstofuitstoot voorkomen, bijvoorbeeld doordat er minder vervoersbewegingen nodig zijn. “Door verstening is ook de waterberging minder goed. Dus willen we de vergroeningsopgave stimuleren, samen met het bedrijfsleven. Wij vergroenen zelf ook de openbare ruimte op een bedrijventerrein. Zo zijn de randen van Laarakker omzoomd voor een groene inpassing.”
Voor het (bestaande) bedrijventerrein De Beijerd en ’t Riet zijn ontwerpen gemaakt hoe ondernemers hun eigen bedrijfspercelen kunnen vergroenen, compleet met een cheque voor de eerste aanzet. “Zo stimuleren en faciliteren we onze ondernemers.”
Wethouder Jilisen sluit aan: “Op eenzelfde manier zijn drie ommetjes geïntroduceerd. Met name jonge werknemers zijn gevoelig voor dit soort initiatieven. Zij kijken bij hun werkkeuze sterk naar wat een bedrijf aan duurzaamheid voor de omgeving doet. Ik zou willen zeggen dat dit al méér is dan een secundaire arbeidsvoorwaarde. Bedrijven zouden daar sterker rekening mee moeten houden. Zelf heeft de gemeente een groene zone met wadi aangelegd, wat we doortrekken naar de spoorlijn. Ook qua waterberging ligt er immers een flinke opgave.”
De gemeente bekijkt, samen met de werkgroep Milieu & Duurzaamheid van de Industriële Kring, hoe ondernemers groene stappen kunnen zetten. Door vastgoed te vergroenen stijgt bovendien de waarde ervan.
Aandacht is er ook voor netcongestie. Maarten Jilisen: “Dat is een enorm probleem aan het worden. Men zegt dat het in 2030 opgelost is, maar we zetten zelf ook stappen. We onderzoeken op dit moment de mogelijkheid om een Smart Energy Hub op te zetten op de stortplaats in Haps. Energie uit bijvoorbeeld zonnepanelen willen we daar opslaan in grote batterijensystemen, waarmee vervolgens elektrische vrachtwagens geladen kunnen worden. Ook Bedrijvenpark Laarakker zou kunnen aanhaken, voor uitwisseling van stroom. Sommige bedrijven houden immers over, andere hebben juist meer nodig dan ze zelf kunnen opwekken. Een eigen off-grid netwerk, dus.”
Antoinette Maas: “En nog altijd zijn er daken op bedrijfspanden leeg. Dit zijn uitgelezen plekken voor het leggen van zonnepanelen, mits dit constructief mogelijk is. Goed te weten: voor bestaande terreinen zijn er nog steeds subsidieregelingen van het Rijk.”
Dan is er nog de SPUK-regeling, een specifieke uitkering voor het versterken van de organisatiegraad in combinatie met verduurzaming op bedrijventerreinen. De provincie Noord-Brabant ontving eind vorig jaar € 3,3 miljoen vanuit het Rijk. In totaal wordt het geld aan 104 bedrijventerreinen in Brabant uitgegeven. Het subsidieprogramma loopt tot mei 2027.
“Het is een drietrapsraket”, aldus wethouder Jilisen. “De eerste stap is bedrijven laten samenwerken in een bedrijventerreinvereniging. Dat is in het Land van Cuijk al uitstekend geregeld, in Wanroij wordt eraan gewerkt. Ten tweede is er steun voor bedrijven die wel al georganiseerd zijn, maar nog geen stappen richting duurzaamheid hebben gezet. Tot slot is er steun voor ondernemingen die al stappen hebben gezet, maar die nog verder willen. De bedrijventerreinen Molenveld Wanroij, Haven Cuijk en De Beijerd en ‘t Riet hebben we aangemeld. Ook voor onze regio is inmiddels een aanjager aan het werk.”
Op donderdag 13 maart is de Nederlandse Boominfodag te gast bij gemeente Land van Cuijk. Men ontmoet elkaar dan in het Inspyrium Cuijk. De Boominfodag is het congres over bomen en groene infrastructuur waar wetenschappelijke en praktische kennis samenkomen.