Van der Horst aannemers heeft ‘vindingrijk bouwen’ tot handelsmerk gemaakt. De Millse bouwer weet zich als geen ander te verplaatsten in de opdrachtgever en onderscheidt zich daarmee ook in complexe situaties. Want toegevoegde waarde uit zich mede in wat er vóór en na de werkelijke productie gebeurt. Dit bleek eens te meer in een project dat Van der Horst aannemers gaat uitvoeren voor de gemeente Arnhem: zwembad Valkenhuizen. Maar daarvoor moesten meerdere partijen eerst opnieuw aan de onderhandelingstafel…
Bij de aanbesteding van zwembad Valkenhuizen, midden vorig jaar, stokten de laagste inschrijvingen ergens rond de elf, twaalf miljoen euro. Fors meer dan waarmee de gemeente Arnhem rekening had gehouden. Extra budget erbij, was politiek onmogelijk. De nieuwe wethouder, Jan van Dellen, afkomstig uit het bedrijfsleven, besloot te gaan praten met de overgebleven inschrijvers. Dat was nieuw voor de gemeente Arnhem. Ook voor de aannemers, overigens.
Buitengewoon integer
“Omdat de eerste aanbesteding mislukt was en wij wel een geldige inschrijving hadden gedaan, werden wij uitgenodigd om mee te doen met de aanbesteding met onderhandeling”, vertelt commercieel directeur Ted van Schijndel van de Millse aannemer. “Dankzij onze Design and Build-methodiek hebben we de afgelopen jaren in de zwembadbouw een opmars gemaakt. Bovendien gaf de opdracht ons de kans om opnieuw met een gerenommeerde architect te werken. Voor ons in het bijzonder gold dat we juist dankzij de
hernieuwde aanbesteding onze toegevoegde waarde als ‘meedenker’ konden laten zien.”
Ted van Schijndel noemt het bijzonder dat de gemeente
Arnhem met twee aannemers ging kijken of het lagere budget gehaald kon worden. “Het hoge woord kwam er al snel uit: het feitelijke bouwbudget (dus los van onder meer architectkosten en kosten voor het berekenen van de constructie) was fors lager. Er moest zo’n dertig procent ‘gewonnen’ worden. Een immense opgave. Daar komt bij dat bezuinigingen negatieve invloed kunnen hebben op de exploitatiekosten. Het was belangrijk deze gevolgen voor de exploitant te beperken.”
“De onderhandelingen waren buitengewoon integer: je moet je voorstellen dat bepaalde informatie niet met de andere aannemer gedeeld mocht worden. De gemeente moet zorgen voor een level playing field en dat hebben ze keurig gedaan.”
‘Dit wordt irritant!’
“In het overleg hebben we allereerst gekeken naar het volume en het Programma van Eisen. Vervolgens hoe dat constructief uitgewerkt kon worden. En ten slotte naar de afwerking. Dat is de logische volgorde, volgens ons. Vooraf hadden we al gewaarschuwd: dit wordt irritant, we gaan bijna elk onderdeel bevragen. We hebben enorm gepusht en de gemeente zichzelf steeds laten afvragen: hebben we dit wel écht nodig? De gemeente had zich niet bij elk onderdeel gerealiseerd wat de (meer)kosten ervan zijn. Het bestek was super uitgewerkt, maar de opdrachtgever was zich niet bewust van wat hij kreeg of had gevraagd.”
Op papier wordt vaak anders geïnterpreteerd dan eigenlijk bedoeld. Bijvoorbeeld als het gaat om verwarming van het zwembad. De gemeente had in de aanbesteding alleen gezet dat het duurzaam moest. En het moest gasloos. “Dat is nu op een andere manier bereikt, zoals je duurzaamheid op uiteenlopende manieren kunt bereiken. Toen we daarover konden sparren, konden wij alternatieven aangeven. Die bovendien stukken goedkoper waren.”
Winst boeken
Marcel Rovers is projectleider Engineering bij Van der Horst aannemers. Over het Programma van Eisen zegt hij: “Men wilde een bad volgens de eisen van de NOC*NSF, terwijl een bad voor regionale wedstrijden aan het Programma van Eisen voldeed. Het betekende dat het bad in plaats van
16 meter, 15,40 meter breed mocht worden. Dat kon dus van het volume af, en dat maal drie verdiepingen en drie maal over 65 meter lengte; de lengte van het totale pand. Constructief konden we daarmee ook winst boeken.”
Zo wist het Millse bedrijf bij de voorgevel een belangrijke slag te slaan. “Normaal is een glazen wand duurder. Maar in dit geval waren de dichte delen juist heel duur. Die hebben we ook een dragende functie gegeven, waardoor een veel meer bewerkelijke wand niet langer nodig
was. Het moet gezegd dat ook de architect hierin goed meedacht. Natuurlijk is het ontwerp zijn ‘kindje’ en dat wil je zoveel mogelijk
respecteren. Het geeft nog maar eens aan
hoe prettig het is als wij vroeg in het proces
worden betrokken.”
Dóórvragen
Zijn budgetten van opdrachtgevers op voorhand te laag? “Niet per se, maar de gemeente besefte dat zij meer zaken uit de opdracht moest uitdiepen om zo risico’s voor de aannemer (en dus extra kosten) weg te nemen. Andersom vragen bouwers heus niet de hoofdprijs tijdens hoogconjunctuur. Onze prijs wordt voor tachtig
procent door de onderaannemers bepaald. Neemt niet weg dat dit een heel bijzondere
aanbesteding is geweest.”
“Nog meer dan voorheen beseffen we dat we moeten dóórvragen. Je niet alleen baseren op wat er in de aanbesteding op papier staat, maar vragen wat er precies bedoeld wordt. Wij hebben de gemeente Arnhem continu een spiegel voorgehouden. Doordat wij innoveren, kunnen we flink op de kosten besparen. Bij de definitieve doorrekening van alle bezuinigingen kwamen we nog vier ton extra lager uit, waardoor er geen raadsbesluit meer nodig was en de verkoopprocedures direct gestart werden. Binnenkort gaat de uitvoering van start. Het wordt een prachtig bad, waaraan niemand kan zien wat er allemaal bespaard is. We hebben het dáár weggehaald waar het geen pijn doet.”
De bouw van zwembad Valkenhuizen start binnenkort.
“Nog meer dan voorheen beseffen we dat we moeten dóórvragen.”
