Gaat de coronacrisis ons menselijk handelen blijvend veranderen? Ook economisch? De in aanleg gezondheidscrisis heeft ook impact op onze economie. Maar nóg meer dan de huidige pandemie zullen de gevolgen van klimaatverandering ons de komende decennia gaan raken. Dat we op dit moment ideeën over duurzaamheid naar achteren schuiven, is begrijpelijk omdat veel bedrijven bezig zijn met overleven. Maar daarmee is het nog niet verstandig: het is belangrijk om juist nu al verder te kijken, er gloort immers een nieuwe economie over de horizon.
De coronacrisis heeft verschillende problemen in ons huidige economische systeem blootgelegd. Denk aan de afhankelijkheid van andere landen voor medische producten. Maar óók voor bepaalde productonderdelen, zoals in de auto-industrie. Eerder al was er kritiek op internationale toeleveringsketens. In het licht van duurzaamheid is het wellicht niet altijd houdbaar dat bedrijven zich laten leiden door zo laag mogelijke kosten per eenheid product. Ketens moeten transparanter. Tom Wienhofen, algemeen directeur van Megens Elektrotechniek zegt erover: “Duurzaamheid gaat over meer dan klimaatverandering alleen. Het moet verweven zijn in je (toekomstig) businessmodel. Zo beschouwd biedt elke crisis een kans.”
Kabels, schakelaars en kabelgoten vormen materiaal dat bij uitstek geschikt is voor hergebruik en dat bijdraagt aan een groenere, circulaire economie.
2050: een circulaire economie
De Nederlandse overheid ziet die kans óók en streeft daarom naar een honderd procent circulaire economie in 2050. Circulair ondernemen, bouwen en installeren is daarom al enkele jaren een hot item. Terecht, vindt Tom Wienhofen: “De vraag is hoe we dit als bouwpartners optimaal inrichten. En: wat levert het op?”
Megens Elektrotechniek is aangesloten bij ElektroNed, een samenwerkingsverband van zo’n veertig excellerende zelfstandige installatiebedrijven. Op zijn beurt maakt ElektroNed onderdeel uit van het Urban Mining Collective (UMC), een collectief van bedrijven uit de hele bouwketen die een gezamenlijk doel dienen: circulair bouwen in de praktijk uitvoerbaar en werkbaar maken. Het UMC is voortgekomen uit het bedrijf New Horizon, dat de stad als bron ziet en niet sloopt, maar oogst. Om er vervolgens voor te zorgen dat materialen ook daadwerkelijk hergebruikt worden, is samenwerking en kennisdeling met bouwpartners uit de keten onontbeerlijk.
De coronacrisis heeft verschillende problemen in ons economische systeem blootgelegd
Kiezen voor hergebruik
Tom Wienhofen is verheugd over de ontwikkelingen: “Nu bestaat maar liefst veertig procent van onze afvalberg uit bouw- en sloopafval. Vanuit een circulaire blik is dat gewoon zonde. Daarnaast stelt de Nederlandse overheid steeds meer regels op inzake duurzaamheid. Denk aan het energielabel C voor kantoren (verplicht in 2023) en energielabel A++ (verplicht in 2030). Dan is helder dat het anders moet. Als bouwpartners kiezen we voor hergebruik van materialen, overal waar het maar kan. Gelukkig zien steeds méér klanten ook dat belang in.”
Binnen het werkgebied van de installateur zijn er volgens Tom Wienhofen genoeg materialen geschikt voor hergebruik. “Denk aan kabelgoten, patchkasten, schakelmaterialen en diverse armaturen. Hergebruik van kabelgoten reduceert de CO₂-productie met negentig procent vergeleken met het produceren en gebruiken van nieuwe. Dat zijn forse besparingen. Onze collega-UMC-partners kunnen vaak nóg grotere impact realiseren via circulaire bouwmaterialen, zoals cement, dakbaan, gipsplaten en bakstenen.”
Zonnepanelen: circulair?
In een circulaire economie passen natuurlijk zonnepanelen. Maar hoe circulair zijn deze panelen zélf? Een urgent vraagstuk, nu de markt voor zonnepanelen al tijden in de lift zit, maar ook professioneler wordt. Vanaf 2035 ontstaat er een grote afvalstroom aan zonnepanelen. Tot nu toe is er nog weinig nagedacht over wat er met zonnepanelen gebeurt aan het einde van hun levensduur. De focus van de industrie en overheden lag vooral op het omlaag brengen van de kosten van zonne-energie. Nu dat zich goed ontwikkelt, kan de blik breder worden.
Zonnepanelen vallen wettelijk onder elektronisch afval en worden als zodanig ingezameld en verwerkt. Nu wordt tot 85 procent van de materialen teruggewonnen, echter vaak voor hergebruik in laagwaardige toepassingen. Het is gunstig dat de prijs per opgewekte kilowattuur zonne-energie de laatste jaren met zestig tot zeventig procent is gedaald. Daarmee is deze in veel landen al gelijk aan of lager dan de prijs van elektriciteit opgewekt uit fossiele brandstoffen. Daarmee wordt het ook voor producenten steeds aantrekkelijker om in (duurzamere) zonnepanelen te investeren.
Haal de Zon in Huis
Met Haal de Zon in Huis en de daaraan verbonden website informeert Megens Elektrotechniek zijn klanten over duurzame oplossingen. Tom Wienhofen: “Er zijn veel aanbieders op de markt voor zonne-energie. Op internet laten zij jou met programmaatjes zelf uitrekenen ‘wat je ermee kunt verdienen’. Maar zo werkt het natuurlijk niet. Wij bezoeken iedereen persoonlijk en komen de situatie ter plekke opnemen. Wij berekenen en ontwerpen de complete installatie op maat, afgestemd op ieders behoefte. Met het hoogste rendement en dus de snelste terugverdientijd. En als elektrotechnisch specialist weten wij als geen ander hoe zonnepanelen op een veilige manier gekoppeld moeten worden aan een bestaande (bedrijfs)situatie.”
Megens Elektrotechniek