Van der Horst aannemers
Honderd panden verduurzamen; dat is de opdracht die gemeente ’s-Hertogenbosch heeft uitgezet en waar Van der Horst sinds 2019 mee bezig is. Voor het scoutinggebouw Columbus mag Van der Horst aan de slag met het deels slopen en verbouwen van dit oude pand. En dat gebeurt niet op traditionele wijze, maar bijzonder circulair. Projectleider Ariën Auwens en uitvoerder Jeroen Kuijpers geven een inkijkje in dit unieke project.
In 2018 bekeek Ariën Auwens voor de eerste keer het scoutinggebouw uit 1860: “Het pand was in zo’n slechte staat, er viel weinig te verduurzamen. Het was een oud, lek gebouw dat niet vaak werd gebruikt. Het terugverdienen van verduurzaming zou niet interessant zijn. De gemeente besloot het toch te behouden en toen zijn we samen gaan brainstormen wat we wél konden doen. De uitkomst? We maken er een circulaire bouw van, als try-out. Een proefproject voor zowel de gemeente als voor ons.”
Puzzelen en begroten
Dan is het tijd om op papier te krijgen wat deze verduurzaming gaat kosten. “We gingen van start met het voortraject en met engineering. Hierbij werkten we meteen samen met architect Superuse, die thuis is in circulair bouwen”, vertelt hij. “We hebben alles ingemeten, tekeningen gemaakt en bedacht hoe we het met zo min mogelijk wijzigingen zo optimaal mogelijk konden verduurzamen vanuit die circulaire gedachte.”
Aan Jeroen Kuijpers de eer om alles op locatie te begeleiden en regelen. Een leuk en uitdagend project, vindt hij: “Circulair verbouwen betekent dat we bouwmaterialen toepassen die ergens anders al gebruikt zijn. Soms komen deze uit het pand zelf, maar vaak komt dit uit andere gesloopte gebouwen. Denk aan kozijnen, deuren, vloerisolatie, hout voor het herstellen en verlengen van de kapconstructie, houten balklagen en de HSB-gevel. Van de sporen op het dakvlak maken we bijvoorbeeld nieuwe binnenwanden. Wij geven aan wat we ongeveer nodig hebben en de architect zorgt voor het ‘oogsten’ van deze materialen. Dat betekent dat we ernaartoe moeten werken om het allemaal passend te krijgen.”
Flink verduurzamen
Ook op het gebied van verduurzaming pakt de gemeente winst bij dit pand. Jeroen Kuijpers legt uit: “Wij brengen een nieuwe, houten gevel aan rondom het pand. Alleen de voorgevel blijft intact, de rest voorzien we van een houten skeletbouwwand die we volledig isoleren. En ook dit houtwerk willen we circulair bemachtigen. De architect kijkt waar we dit materiaal circulair kunnen inkopen. Wij bekijken of dit bouwkundig is toe te passen. Daarna checkt de opdrachtgever of de afwerking naar wens is.”
“Verder komt er vloerisolatie onder de nieuwe betonvloer, die van vloerverwarming wordt voorzien. Het dak wordt volledig geïsoleerd met sandwichplaten met een hoge isolatiewaarde. Het enkel glas vervangen we door dubbelglas. Ook alle installaties verduurzamen we. De zonnepanelen zorgen ervoor dat het pand energieneutraal is. Er zit nog wel een gasaansluiting, maar het is al een flinke verbetering.”
Tijdrovende klus binnen budget
Of circulair bouwen ook een stuk voordeliger is? Niet per se. “Vaak is het juist duur, omdat je iets met beleid moet slopen. En dan moeten we het nog aanpassen naar het nieuwe pand. Dit kost veel tijd. Hierin denken wij natuurlijk wel mee met de opdrachtgever. Als we zien dat we veel uren kwijt zijn aan één onderdeel, proberen we een ander stuk op een goedkopere manier te doen zodat we toch binnen budget blijven en alles kunnen realiseren.”
“Hetzelfde geldt voor kozijnen, deze hebben nooit dezelfde maat. Het kost veel tijd om sparingen en gevels aan te passen zodat je circulaire kozijnen kunt plaatsen. Dan handhaven we het bestaande kozijn, wat goedkoper is en minder werk. Er is een budget vastgesteld, daarbinnen moeten we het maken. Dat stemmen we continu af. Tot nu toe gaat dat heel erg goed”, aldus Jeroen Kuijpers.
Leuke uitdaging
En dat is precies wat dit project zo leuk maakt voor hem. “Niets is helemaal uitgewerkt op papier. Dat kan ook bijna niet, want het is een heel oud gebouw. We komen tijdens het werk van alles tegen en moeten daarnaar handelen. De opdrachtgever heeft verwachtingen en wij dragen aan wat de mogelijkheden zijn. Als uitvoerder vind ik het mooi dat er nagenoeg niets is voorgekauwd en dat we zelf de dingen mogen bedenken, voorleggen en realiseren. Dit noemen wij denken in oplossingen en vindingrijk bouwen.”
Staaltje goede samenwerking
Circulair (ver)bouwen betekent goed afstemmen en samenwerken. En dat lukt goed in dit project. “Je zit samen met de opdrachtgever en architect om de tafel om zo’n gebouw aan te pakken en tot een goed project te komen. De verstandhouding met de opdrachtgever is heel goed, we staan er op een goede en open manier in en met de neuzen dezelfde kant op als het gaat om circulair bouwen. Dezelfde denkwijze, dezelfde visie.” Ariën Auwens vult aan: “De gemeente is tevreden over hoe het gaat. Het is een bewerkelijk project, maar het verloopt heel soepel.”
